Zachowek po rodzicach – co to właściwie jest? Zachowek to jedno z dobrowolnych świadczeń pieniężnych, które przysługują potomkom zmarłego, nawet jeśli w testamencie zostały one pominięte. Jest to zapisany w kodeksie cywilnym (art. 992-995) sposób zabezpieczenia interesów dzieci w przypadku, gdy zabraknie im spadku po zmarłym. Jest to więc pewnego rodzaju gwarancja, że nawet jeśli zmarły nie przewidział potomkom odpowiedniej części swego majątku, to i tak będą mieli zagwarantowaną pewną minimalną kwotę.
Czym jest zachowek?
Zachowek to ustalona przez prawo minimalna wartość, która przysługuje zasadniczo każdemu dziecku, które nie zostało wymienione w testamencie zmarłego, a także małżonkowi, który nie był wydziedziczony. Zachowek po rodzicach przysługuje zawsze po podziale spadku na podstawie testamentu, nawet jeśli spadkodawca nie wyznaczył w testamencie żadnych dziedziców, bądź przyznał im mniejszą część spadku, niż wynika ze stosowania zasad prawa spadkowego.
Zachowek można otrzymać w postaci gotówkowej, a także rzeczowej, jeśli dziedzic obdarował spadkodawcę w ciągu pięciu lat przed śmiercią. Warto zauważyć, że w przypadku zachowku nie ma znaczenia, czy ma on charakter roszczeniowy czy zasądziły go sądy, zachowek przysługuje dzięki samemu prawu.
Jaka jest wartość zachowku?
Jakie są przesłanki do żądania zachowku?
Aby móc żądać zachowku, musimy spełniać kilka warunków. Przede wszystkim musimy być spadkobiercami w linii prostej po zmarłym, czyli być jego dziećmi lub małżonkiem. Ponadto, warunkiem koniecznym jest nie być wydziedziczonym lub próba wydziedziczenia musiała zostać uznana za nieważną. Wreszcie, musimy upłynąć termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Jak dokonać obliczenia zachowku?
Obliczenie zachowku jest na pierwszy rzut oka proste – wynosi połowę wartości spadku, na jaką dziecko lub małżonek miałby prawo, gdyby zmarły nie zostawił testamentu. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że wartość spadku dla obliczenia zachowku obejmuje nie tylko majątek zmarłego w chwili śmierci, ale także wartość darowizn dokonanych przez zmarłego w ciągu ostatnich pięciu lat swojego życia.
Czy zachowek można odmówić?
Zachowek nie jest obowiązkowy, jednak małżonek czy dzieci mogą odmówić jego przyjęcia. Odmowa zachowku musi być jednak wyrażona w odpowiedniej formie, a więc w formie aktu notarialnego. W sytuacji, gdy małżonek lub dzieci nie chcą przyjąć zachowku, należy pamiętać, że nie mogą oni później wystąpić z żądaniem zachowku czy w inny sposób korzystać z prawa do zachowku.
Podsumowując, zachowek po rodzicach to ważne uprawnienie potomków, które gwarantuje minimalne zabezpieczenie ich interesów w przypadku śmierci zmarłego. Jest to wyraz solidarności rodzinnej i pewnego rodzaju gwarancja, że dzieci i małżonkowie nie zostaną pozbawieni środków do życia. Warto zawsze być świadomym tego prawa i w razie wątpliwości skonsultować się z prawnikiem, aby móc skutecznie obronić swoje prawa spadkowe.
